MBDT

İngilizcesi Culturally Adaptable Motivational Cognitive Affective Therapy olan Kültüre Uyumlu Motivasyonel Bilişsel Duygucu Terapi (KU- MBDT Terapisi), Doç. Dr. Murat Artıran tarafından ortaya koyulmuş olan yeni bir terapi ekolüdür. Temellerini, bilişsel davranışçı terapi, rasyonel duygucu davranışçı terapi, Sufizm, kültürel unsurlar, söylem analizi, Pozitif Psikoloji ve Öz belirlenim Kuramı’ndan alır. Özellikleri arasında hedef odaklı olması, hedeflerin belirli olması vardır. Anlam, huzur / barış, sevgi ve üç temel psikolojik ihtiyaç hedeflerine danışanı ulaştırmaya çalışırı. Bunu yaparken düşünsel ve duygusal teknikleri kullanır, ve ilaveten danışanın özel beceri ve yeteneklerini ortaya çıkarır.

Doç. Dr. Murat Artıran’ın kitabına ulaşmak için tıklayınız.

Batı kökenli psikoterapi ekollerine alternatif olarak ortaya koyulmuştur. İnsanı kültürel unsurları ile anlamak, öyküsünü dinlemek, söylem analizini yapmak, hedeflere yöneltmek, yeteneklerini ortaya çıkarmak ve hedeflere giden yolda kendisine engel olan düşünsel ve duygusal süreçleri düzenlemek MBDT’nin içeriğini oluşturur.

Kişilik Kuramı

MBDT kuramı bir ‘durumculuk’ (states) kişilik kuramı sınıfındandır. Kişilik kuramları genel hatlarıyla ikiye ayrılır: Traits and States kuramları. Traits kuramları bireylerin değişmeyen özellikleri olduğunu ve bunları doğuştan itibaren koruduklarını varsaylarlar. Onlara göre karakter özellikler her yerde ve her zaman aynı kalır. State kuramları ise bireyin davranışsal, düşünsel ve duygulanımsal olarak belirli bir patern (örüntü) sergilediğini ancak durum ve olaylara göre, çevresine göre de değişikliğe uğrayabileceğini iddia ederler. Yani birey değişebilir, farklılaşabilir, gelişebilir, veya kötüye de gidebilir.

MBDT bireyin duygularını ve düşüncelerini analiz eder. Aynı RDDT ve BDT terapilerinde olduğu gibi. Buna ek olarak bireyin hedeflerinin de kişiliğini şekillendirdiğini düşünür. Bu kişilik yapısı onun duygu, davranış ve düşüncelerini de belirleyebilir. MBDT hedefler üzerinde daha çok durur çünkü hedeflerimiz kim olduğumuzu daha çok belirler.

MBDT Terapisi Hedefleri

Rasyonel (Akılcı) Duygucu Bilişsel Davranışçı Terapi’de yer alan ABCDEF modelinin genişletimiş versiyonu olan ABCDEF-G modelini kullanır. G harfi ‘goal’ yani hedefleri işaret eder. Pozitif Psikoloji’ye uygun olarak danışan için pozitif hedefler seçerek, pozitif gelişimi Danışanın ulaştırılmak istenen hedefleri olan G’ler şu unsurları içerir:

Anlam

Anlam aranmaz anlam yaratılır. Yaratmış olduğun anlamların peşinde giderken, dikkali ol!

Huzur/Barış

Kişinin yaşamdaki en önemli arayışlarından biri huzur ve barıştır. Huzurlu bir yaşam, kendisi ve diğerleri ile barışık yaşamak psikolojimize iyi gelir. Kavgadan beslenemezsin, gelişemezsin. Huzur yoksa çatışma vardır: içsel ve dışsal çatışma.

Sevgi

İnsanlar hayatlarında para, ev, araba, aramazlar sevgi ararlar.

Hepimiz bizim için önemli olan insanları kaybederiz ama üzücü olan şey, kimsenin önemli olmadığı ve asla yas tutacak hiçbir şeyin olmadığı o uzun ve boş yolculuktur. Çünkü hayat zaten hiçbir zaman yaşamın sonlanması kadar önemli olmamıştır. Hayatın trajedisi onun anlamına işaret ediyor. Kaybetmeden hayat olmaz ve sevgi olmadan anlam olmaz. Bu yüzden, eliniz üzerindeyken hayatı ve yaşamındaki insanları sevin.

Tüm yaşlı insanların ve çocukların ilk ve ana ihtiyacı olan şeyin ‘sevgi’ olduğunu görmüyor musun?

3 Temel Psikolojik İhtiyaç

Hemen tüm motivayon kuramları motivasyonu bir şekilde ihtiyaçlarımız üzerine temellendirmişlerdir. Özerklik ihtiyacı, yeterli olma ihtiyacı, aidiyet ihtiyacı üç temel psikolojik ihtiyacımızdır. Hava, su, uyku gibidirler.

Bilişsel Yeniden Yapılandırma

Aynı Rasyonel Duygucu Bilişsel Davranışçı Terapi’de olduğu gibi ABC modelinin B kısmında yer alan negatif, katı (dogmatik), hedeflerden alı koyan, işlevsiz, sağlıksız düşüncelerin yeni düşüncelerle yer değiştirmesi sağlanır. RD & BDT’den farklı olarak ve RD & BDT tekniklerine ek olarak birçok diğer teknik ve uygulamadan yararlanır.

Duygular

Duygular davranışlarımızın yakıtlarıdır. Hiçbir davranış duygu olmadan var değildir. Hangi duygulara sahip olduğuna ve hangi yakıtla kendini doldurduğuna dikkat et!

Ana kavramlar